Τριώδιο και Σαρακοστή

Η λέξη Τριώδιο αποτελείται από τις λέξεις «τρία» και «ωδή» . Είναι το λειτουργικό βιβλίο της Ορθόδοξης Εκκλησίας, που περιέχει τις Ιερές Ακολουθίες και τα Συναξάρια της περιόδου που μας προετοιμάζει για το Πάσχα.

Η περίοδος αυτή προετοιμασίας, αρχίζει από τη Κυριακή του Τελώνη και του Φαρισαίου και λήγει το απόγευμα του Μεγάλου Σαββάτου.

Ο όρος Τριώδιο, οφείλεται στο γεγονός ότι πολλοί από τους Κανόνες Ακολουθιών που περιέχονται σε αυτό έχουν μόνο τρεις ωδές: την 8η και την 9η πάντοτε, ύστερα δε μία από τις πέντε πρώτες.

Οι υμνογραφίες αυτές, είναι από τις πιο κατανυκτικές ολοκλήρου του λειτουργικού χρόνου που έγραψαν μεγάλοι ποιητές της Ορθοδοξίας. 

Το Τριώδιο περιλαμβάνει τις κινητές εορτές που προηγούνται του Πάσχα, αλλά και που εξαρτώνται από αυτό:

Α) Τις τέσσερις πρώτες Κυριακές προετοιμασίας για την Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή (Τελώνου και Φαρισαίου, Ασώτου, Απόκρεω, Τυρινής).

Β) Την περίοδο των επτά εβδομάδων των Νηστειών. Η πρώτη ονομάζεται Καθαρή Εβδομάδα και η τελευταία Αγία και Μεγάλη Εβδομάδα.

Οι έξι πρώτες εβδομάδες ονομάζονται Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Αρχίζει από τον εσπερινό της Κυριακής της Τυροφάγου και συμπληρώνεται την Παρασκευή προ των Βαΐων.

Το όνομα της το πήρε από τον αριθμό τεσσαράκοντα (σαράντα), αριθμό ιερό, αφού τόσο ο Μωυσής στο όρος Σινά όσο και ο προφήτης Ηλίας στην έρημο του Χωρήβ νήστεψαν επί σαράντα ημέρες προτού συναντήσουν το Θεό.

Ιδιαίτερα όμως στη διαμόρφωση του αριθμού αυτού επέδρασε το παράδειγμα του Χριστού, ο οποίος μετά τη βάπτιση Του και προτού αρχίσει τη δημόσια δράση του ενήστευσε «ημέρας τεσσαράκοντα και νύκτας τεσσαράκοντα» (Ματθ.4,2).

Η νηστεία της Μ. Τεσσαρακοστής, επομένως, καθιερώθηκε, κατά τους Πατέρες, «κατά τον τύπον της σωτηρίου νηστείας», δηλαδή της νηστείας του Κυρίου και Σωτήρα μας.

Σε όλες τις Κυριακές της Μ. Τεσσαρακοστής τελείται η Θ. Λειτουργία του Μ. Βασιλείου αντί της Θ. Λειτουργίας του Χρυσοστόμου.

πηγή:http://palioahrista.blogspot.gr/2009/02/blog-post_15.html