Mε ακρωτηριασμένες ρίζες, ποια επιβίωση;

Tου Χρηστου Γιανναρα Είναι ρεαλιστικά δυνατό να επιβιώνει φιλοπατρία σήμερα; H απάντηση κρίνεται από τα μέτρα ρεαλισμού που έχει ο καθένας μας κατακτήσει. Eίναι κατάκτηση ωριμότητας η ελευθερία από ψευδαισθήσεις. Kάποτε, σε άλλο πολιτισμικό «παράδειγμα» (άλλον «τρόπο» του βίου) η πατρίδα ήταν κάτι απτό, χειροπιαστό: Eνα κομμάτι γης, που το καλλιεργούσε ο άνθρωπος με τον μόχθο και τον ιδρώτα του – χάριζε στη γη την εργώδη φροντίδα του και η γη του αντιχάριζε τα μέσα για την επιβίωσή του. Πατρίδα ήταν μια δική του «εστία», σπίτι χτισμένο για τον κάθε ξεχωριστό άνθρωπο και τις ξεχωριστές του ανάγκες. Mια κοινότητα, που μοιραζόταν χαρές και θλίψεις, γιορτές και πένθη, έκανε κοινωνούμενη την καθημερινότητα. Tάφοι προγόνων: συνεχιζόμενη σχέση και αναστροφή με οικείους, γνώριμους, αγαπημένους. «Bωμοί και ιερά», άξονας κοινού «τρόπου» ζωής με εόρτιους κύκλους, συμμετοχική δραματουργία, πανηγύρεις, η εκκλησία σώμα αναφοράς της προσωπικής ευθύνης και της ήρεμης εμπιστοσύνης – καμιά σχέση με ιδεολογήματα.

Ἂγιος Σιλουανός΄ περὶ εἰρήνης καὶ θυμοῦ.

Ὅλοι ἐπιθυμοῦν τὴν εἰρήνη, μὰ δὲν ξέρουν πῶς νὰ τὴν ἀποκτήσουν. Ὁ Μέγας Παΐσιος κυριεύθηκε ἀπὸ θυμὸ καὶ παρακάλεσε τὸν Κύριο νὰ τὸν ἐλευθερώσει ἀπὸ αὐτὸ τὸ πάθος. Ὁ Κύριος ἐμφανίστηκε σ᾿ αὐτὸν καὶ τοῦ εἶπε: «Παΐσιε, ἂν θέλεις νὰ μὴν ὀργίζεσαι, μὴν ἐπιθυμεῖς τίποτε, μὴ κρίνεις καὶ μὴ μισήσεις κανένα καὶ θὰ ἔχεις τὴν εἰρήνη». Ἔτσι κάθε ἄνθρωπος ποὺ κάνει τὸ θέλημά του νὰ ὑποχωρεῖ ἔναντι τοῦ Θεοῦ καὶ τῶν ἀνθρώπων, θὰ εἶναι πάντα εἰρηνικὸς στὴν ψυχή. Ὅποιος ὅμως ἀγαπᾶ νὰ κάνει τὸ θέλημά του, αὐτὸς δὲν θἄχει εἰρήνη.

Ψυχὴ ποὺ παραδόθηκε στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ ὑποφέρει εὔκολα κάθε θλίψη καὶ κάθε ἀσθένεια· γιατὶ τὸν καιρὸ τῆς ἀσθένειας παραμένει στὴ θέα τοῦ Θεοῦ καὶ προσεύχεται: «Κύριε, Σὺ βλέπεις τὴν ἀσθένειά μου. Ἐσὺ ξέρεις πόσο ἁμαρτωλὸς καὶ ἀδύνατος εἶμαι· βοήθησε μὲ νὰ ὑπομένω καὶ νὰ εὐχαριστῶ τὴν ἀγαθότητά Σου». Καὶ ὁ Κύριος ἀνακουφίζει τὸν πόνο καὶ ἡ ψυχὴ αἰσθάνεται τὴν ἐγγύτητα τοῦ Θεοῦ καὶ μένει κοντὰ στὸν Θεὸ γεμάτη χαρὰ καὶ εὐγνωμοσύνη.

Κυριακή Β΄ Νηστειών – (Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά)

Χριστάκης Ευσταθίου, Θεολόγος –Εκκλησία Κύπρου

Ευχαριστιακή ζωή

«Τέκνον αφέωνταί σοι αι αμαρτίαι σου»

Ζωηφόρα ήταν τα μηνύματα που αντλήσαμε την περασμένη Κυριακή που ήταν αφιερωμένη στο θρίαμβο της Ορθοδοξίας. Σε συνέχεια των ψυχωφελών αυτών μηνυμάτων, η δεύτερη Κυριακή των νηστειών έρχεται με τα ξεχωριστά της αλλά και πνευματοφόρα μηνύματά της να μας τροφοδοτήσει για να συνεχίσουμε τον αγώνα μας που οδηγεί στη συνάντηση με τον Αναστημένο Χριστό. Μάλιστα για να μας ενισχύσει στην πορεία μας, η Μητέρα μας Εκκλησία προβάλλει τη μεγάλη μορφή του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, ο οποίος όρθωσε το πνευματικό ανάστημά του απέναντι σε όλους εκείνους που επιχειρούσαν να διασαλεύσουν την αλήθεια της πίστεως και να διαβρώσουν το οικοδόμημα της Εκκλησίας του Χριστού. 

Η ΠΑΡΑΛΥΣΙΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΚΑΙ Η ΕΛΠΙΔΑ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ

        

  Παράλυτη η εποχή μας. Ηθικά και πνευματικά. Δεν μπορεί να σταθεί στα πόδια της, παραδομένη στο κρεβάτι της εκμετάλλευσης, της φιληδονίας, της ψευδαίσθησης της ευτυχίας. Παράλυτη από τις αμαρτίες της. Ζει μακριά από το Θεό και δεν γνωρίζει τι να κάνει. Αυτοί που θα έπρεπε να την βοηθήσουν, την έχουν κλείσει στον εαυτό της. Την έχουν κάνει να ενδιαφέρεται μόνο για το «εγώ» της. Ίσως μάλιστα αυτοί που θα έπρεπε να την βοηθήσουν, να είναι και η κύρια αιτία για την παραλυσία της.  

                Βιώνουμε καθημερινά την παραλυσία του κόσμου και της εποχής μας. Στο άγχος και την αβεβαιότητα. Στον φόβο του θανάτου. Στην απόπειρα δια της διασκέδασης να ξεχάσουμε. Στην παράδοσή μας στις οθόνες της τηλεόρασης και του υπολογιστή. Και αναζητούμε τους φίλους εκείνους που θα χαλάσουν τη στέγη του σπιτιού στο οποίο βρίσκεται ο Χριστός, για να μας δώσουν ελπίδα και να μας φέρουν κοντά σ’ Εκείνον που είναι ο μόνος που μπορεί αληθινά να μας προσφέρει την ίαση.

Από την Ακολουθία των προηγιασμένων τιμίων Δώρων στον Ι. Ναό μας

ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΚΟΣ (30 Μαρτίου)

Η ΚΛΙΜΑΚΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ

  

            Η Κλίμακα διαιρείται σε τριάντα λόγους. Η διαίρεση αυτή έχει χριστολογική χροιά, καθόσον ο Κύριος σε ηλικία των τριάντα ετών «τον τριακοστόν βαθμό εν τη νοερά κλίμακι εκληρώσατο». Οι τρεις πρώτοι λόγοι αποτελούν την εισαγωγή. Ακολουθούν οι τέσσερις βασικές αρετές η υπακοή, η μετάνοια, η μνήμη θανάτου, και το χαροποιών πένθος. Από τον όχδοο μέχρι τον εικοστό έκτο λόγο περιγράφονται  τα σκληρά πάθη. Οργή, μνησικακία, καταλαλιά, πολυλογία, ψεύδος, ακηδία, γαστριμαργία, ανηθικότης, φιλαργυρία, αναισθησία, ύπνος, δειλία, κενοδοξία, υπερηφάνεια, βλασφημία, πονηρία προς τα οποία πρέπει να πολεμήσει ο πνευματικός αγωνιστής. 

            Εκεί περιγράφονται και οι αντίστοιχες αρετές, αοργησία, σιωπή, εγκράτεια, αγνεία, πραότης, απλότης, ταπεινοφροσύνη. Ο εικοστός λόγος περί διακρίσεως μιλεί για τα πάθη τις αρετές, τους λογισμούς, και την απλανή διάκριση. Οι τέσσερις τελευταίοι λόγοι περιγράφουν τους γλυκούς καρπούς των ασκητικών μόχθων. Η κατάκτηση της ησυχίας, της μακάριας προσευχής, της θεομιμήτου απαθείας, της λυτρώσεως από το σάλο των παθών.           

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ 30 ΛΟΓΟΥΣ

Τα λόγια μας είναι ακάθαρτα όχι τα φαγητά!

Αγίου Λουκά Αρχιεπισκόπου Κριμαίας

«Ουδέν εστιν έξωθεν του ανθρώπου εισπορευόμενον εις αυτόν ο δύναται αυτόν κοινώσαι, αλλά τα εκπορευόμενα εστί τα κοινούντα τον άνθρωπον» (Μρ. 7, 15).

Αυτά τα λόγια του Χριστού οι άνθρωποι που δεν θέλουν να νηστεύουν τα ερμηνεύουν με τον δικό τους τρόπο. Λένε πως δεν υπάρχουν φαγητά ακάθαρτα, γι' αυτό και δεν νηστεύουν. Είναι σωστό αυτό που λένε;

Όχι, καθόλου δεν είναι σωστό. Λέγοντας αυτό η αγία μας Εκκλησία δεν εννοεί ότι υπάρχουν φαγητά που κάνουν τον άνθρωπο ακάθαρτο, ότι υπάρχουν τρόφιμα ακάθαρτα. Τίποτα απ' αυτά που δημιούργησε ο Θεός δεν είναι ακάθαρτο, όλα είναι καθαρά και καλά λίαν, αν τα δεχόμαστε με ευχαρίστηση, και κανένα φαγητό που μπαίνει στο στόμα μας δεν μας κάνει ακάθαρτους, διότι τίποτα που μπαίνει στον άνθρωπο από έξω δεν μπορεί να τον κάνει ακάθαρτο.

Ἡ νηστεία ἀφανίζει τούς δαίμονες

Ανέβασαν κάποτε στη σκήτη των Πατέρων ένα δαιμονισμένο νέο, για να τον θεραπεύσουν με την προσευχή τους. Εκείνοι όμως, από ταπείνωση, απόφευγαν. Πολύ καιρό βασανιζόταν έτσι ο δυστυχισμένος άνθρωπος, ώσπου κάποιος Γέρων τον λυπήθηκε, τον σταύρωσε με τον ξύλινο σταυρό, που είχε στη ζώνη του, κι' έδιωξε το πονηρό πνεύμα.

— Αφού με βγάζεις από την κατοικία μου, του είπε εκείνο, θα μπω μέσα σου.

— Έλα, του αποκρίθηκε θαρραλέα ο Γέροντας...

Η χήρα μάνα και το καλάθι

Ζούσε κάποτε, σ’ ένα χωριό μία χήρα πολύ φτωχιά με το μοναχογιό της. Για να μεγαλώσει το παιδί της ξενοδούλευε κι επειδή έβαλε σ’ αυτό όλο το μεράκι της, απ’ τον καημό της αποφάσισε να το σπουδάσει. Πήγε λοιπόν κι έπεσε στα γόνατα μπροστά στην Παναγία κι έλεγε: «Παναγία μου αξίωσέ με εμένα την αμαρτωλή να σπουδάσω το μοναχογιό μου». Έτσι με χίλιες στερήσεις και προσευχές κατάφερε η φτωχή χήρα να σπουδάσει το γιό της γιατρό.

Κάποια μέρα, με το δίπλωμα στην τσάντα ξεκίνησε ο γιατρός να επισκεφτεί τη μάνα του, που είχε πιά γεράσει, για να την ευχαριστήσει. Η μάνα τον υποδέχτηκε με πολλή χαρά και με βαθιά ευγνωμοσύνη στην Παναγία, που την αξίωσε να πραγματοποιήσει το όνειρο της ζωής της.

Αφανίζουν την Ελληνορθοδοξία στη Συρία!

Μέχρι σήμερα 138.000 χριστιανοί έχουν εκδιωχθεί από τις εστίες τους, ενώ παράλληλα καταστρέφονται συστηματικά χριστιανικές εκκλησίες.

«Σκοτώνουν ανθρώπους. Δεν τους ενδιαφέρουν οι ανθρώπινες ζωές». Με αυτά τα δραματικά λόγια περιγράφει την κατάσταση στη Συρία ο Μητροπολίτης Λουκάς, ο οποίος υπηρετεί στο Πατριαρχείο Αντιοχείας.

Ο Μητροπολίτης, σε συνέντευξή του, αποκαλύπτει τον διωγμό που υφίστανται οι Ελληνορθόδοι της περιοχής, από τότε που ξέσπασε η εξέγερση κατά του καθεστώτος του Μπασάρ Αλ Άσαντ.

'Ελεύθεροι κατακτημένοι" του Αλκίνοου Ιωαννίδη

"Δεν θα πω για τους άλλους. Λίγο με ενδιαφέρει η ποιότητα και η στάση τους σε τέτοιες στιγμές. Ούτε και περίμενα καλύτερη αντιμετώπιση. Όσο και να τους βρίσω, χαϊδεύω τα αυτιά μας και τίποτα δεν αλλάζει. Θα πω για εμάς, και συγχωρήστε με: Έρχεται η μέρα που η μάσκα τραβιέται βίαια. Η μέρα που το αληθινό μας πρόσωπο φανερώνεται, θέλουμε-δεν θέλουμε, αφτιασίδωτο και τρομακτικά αληθινό. Πρέπει να το κοιτάξουμε, είναι θέμα ζωής και θανάτου. Πρέπει να το ρωτήσουμε, να μας πει ποιοι είμαστε. Γιατί μόνο αυτό γνωρίζει.

Γυρνάμε απότομα, για να αντικρίσουμε μια τρύπα στον καθρέφτη. Πού απουσιάζει το πρόσωπό μας; Το ξεχάσαμε σε μικρά, ταπεινά, εγκαταλελειμμένα σπίτια, στη σκόνη χαμηλών, πλύνθινων ερειπίων, στους τάφους αγράμματων, ακατέργαστα σοφών παππούδων. Εκεί αφήσαμε θαμμένες τις αληθινές καλημέρες, τη συγκίνηση των στίχων, την αλληλεγγύη των ανθρώπων κι ότι πολύτιμο δεν μετριέται σε χρήμα. Έκτοτε, προχωρήσαμε στον «σύγχρονο κόσμο» απρόσωποι, γυμνοί, παλεύοντας να κρατήσουμε το νήμα της ύπαρξής μας άκοπο, μέσα σε εποχές δύσκολες, μέσα σε ένα τοπίο που δεν μας μοιάζει. Γίναμε αρχοντοχωριάτες, επενδύοντας στα χειρότερα χαρακτηριστικά των δύο συνθετικών της λέξης. «Έχω γάμο», λέγαμε και στεκόμασταν καλοντυμένοι σε γκαζόν ξενοδοχείων, με φακελάκια στα χέρια, χωρίς αληθινή, από καρδιάς ευχή. «Και οι γάμοι μας, τα δροσερά στεφάνια και τα δάχτυλα, γίνουνται αινίγματα ανεξήγητα για την ψυχή μας». Ούτε αινίγματα, ούτε τίποτε. Όλα απαντημένα, όλα πεζά. Μεγάλα και άδεια. Απομείναμε αναίσθητοι μπροστά στο ιερό, ζώντας ένα γυαλιστερό, αντιαισθητικό, άχαρο, ανέραστο, ανίερο, ξοδεμένο παρόν. Χωρίς μνήμη, χωρίς όνειρο, διαζευγμένοι από το είναι μας.

Η αγάπη στους δρόμους

Του Κώστα Ζουρδού, θεολόγου

Παράξενος καιρός, ανήσυχα βλέμματα, μάτια χαμένα σε μια κούφιαεκφραστικότητα. Αγωνία ζωγραφισμένη και χαμόγελο αμηχανίας που προσπαθεί να κρύψει την μελαγχολία. Του Μάρτη μέρες οι τελευταίες, πότε καλοκαιρινές και πότε χειμωνιάτικες. Εθνική εορτή με θρησκευτικούς σπουδαίους συμβολισμούς. Κυριακή της Ορθοδοξίας, ο θρίαμβος του προσώπου στις εικόνες που μεταφέρουν την πίστη της ελευθερίας. Ευαγγελισμός της Θεοτόκου, η αναγγελία της αντίστασης κατά του κόσμου και της ανάστασης που έρχεται. 

Στους δρόμους μαθητές για την παρέλαση που τώρα δεν μπορούν να δουν οι γονείς τους. Ιδιωτικές παρελάσεις, για τους λίγους, για τους τύπους, για το έθιμο. Η Κύπρος της ιστορίας και των Ηρώων, γονατίζει. Η Ελλάδα παρακολουθεί αμήχανα και φοβισμένα. Ο ανώτατος άρχοντας κατακεραυνώνει την Ευρώπη ανέξοδα και χωρίς σημασία. Στρώνει το χαλί για την υστεροφημία. 

Είναι αλήθεια είμαστε φοβισμένοι και απογοητευμένοι. Προσπαθούμε να σταθούμε στα πόδια μας, ξεχνώντας αυτά που μας πήραν και ζώντας με αυτά που μας άφησαν. Κοιτάζουμε στους δρόμους, στο λεωφορείο, στη δουλεία το σκυφτό πρόσωπο του άλλου και ματώνει η καρδιά μας. Ο καθένας από εμάς ψάχνει κάτι να ακούσει κάτι να δει για να κρατηθεί. Κάποιοι δεν αντέχουν. Μας πονάει. 

O Tempora! O Mores! (Τι καιροί! Τι ήθη!)

Ζώντας στη σύγχρονη κοινωνία δεν είναι λίγες οι στιγμές κατά τις οποίες αισθανόμαστε ότι η «κοινή λογική» καταστρατηγείται και επικρατεί η λεγόμενη παράλογη λογική. Ιδιαίτερο επίσης χαρακτηριστικό της περιρρέουσας ατμόσφαιρας είναι οι ταχύτατοι ρυθμοί και η ολοένα αυξανόμενη συχνότητα με την οποία εμφανίζονται παράλογα γεγονότα και καταστάσεις.

Ο εν λόγω παραλογισμός επεκτείνεται και σφραγίζει τις ανθρώπινες σχέσεις οι οποίες έχουν καταστεί προβληματικές, αν όχι σε πολλές περιπτώσεις αρρωστημένες. Οι πικροί καρποί των δηλητηριασμένων ανθρωπίνων σχέσεων εμφανίζονται καθημερινά και πολλαπλώς στην καθημερινή αδυναμία συνεννοήσεως των ανθρώπων στον επαγγελματικό ή οποιοδήποτε άλλο κοινό χώρο, τα ραγδαίως αυξανόμενα διαζύγια, μέχρι την απροκάλυπτη και ωμή βία (σωματική, λεκτική, διαδικτυακή). Η κατάσταση αυτή έχει προβληματίσει ουκ ολίγους συμπολίτες μας και δη διανοούμενους και έχουν γραφτεί αρκετά για το θέμα αυτό. Ωστόσο, για να λύσεις ένα πρόβλημα, πρέπει να εντοπίσεις την πραγματική αιτία και όχι τις συνέπειες.

Λύπη ὠφέλιμη καί λύπη δαιμονική

Ὁ διάβολος καταφέρνει νά παραπλανήσει τόν ἄνθρωπο, ὥστε νά κάνει κακή διαχείρηση τῆς δύναμης πού λέγεται λύπη. Δημιουργεῖ δαιμονική λύπη καί κατάθλιψη στόν ἄνθρωπο. Ἰδιαίτερα πολεμᾶ αὐτούς πού τόν πολεμοῦν καί προσπαθοῦν νά ἀγαπήσουν τόν Θεό.

«Ὁ ἐχθρός» δίδασκε ὁ Στάρετς Παρθένιος «φέρνει κατάθλιψη σέ κάθε ψυχή πού θέλει νά σωθεῖ»¹. Ἡ δαιμονική λύπη-κατάθλιψη ἐπέρχεται μέ ἀφορμές εἴτε ἐσωτερικά γεγονότα καί πειρασμούς εἴτε ἐξωτερικά συμβάντα (ἀτυχήματα, θάνατοι, συκοφαντίες, κακολογίες, ἀδικίες). Θά πρέπει ὁ πνευματικός ἀγωνιστής νά τήν πολεμᾶ μέ κάθε τρόπο.

«Δὲν πρέπει», παρατηρεῖ ὁ Χρυσορρήμων, « νὰ στενοχωριοῦνται καὶ νὰ θλίβονται ἐκεῖνοι ποὺ κακολογοῦνται, μὰ ἐκεῖνοι ποὺ κακολογοῦν. Γιατί δὲν θ’ ἀπολογηθοῦν οἱ πρῶτοι γιὰ ὅσα λέγονται σὲ βάρος ἄλλων. Ἐκεῖνοι ποὺ πρέπει νὰ τρέμουν καὶ ν’ ἀνησυχοῦν εἶναι οἱ δεύτεροι, γιατί ἀργὰ ἢ γρήγορα θὰ συρθοῦν στὸ φοβερὸ Δικαστήριο τοῦ Θεοῦ, ὅπου θὰ λογοδοτήσουν γιὰ ὅσες κακολογίες ξεστόμισαν. Κι ἐκεῖνοι ποὺ κακολογοῦνται, πάντως, πρέπει ν’ ἀνησυχοῦν, ἂν ὅσα λένε γι’ αὐτοὺς εἶναι ἀληθινά»².

Πότε λοιπόν ἐπιτρέπεται νά λυπᾶται ὁ Χριστιανός;

«Γιὰ δύο μονάχα λόγους», ἀπαντᾶ ἐπίσης ὁ ἱερός Χρυσόστομος: «Ὅταν εἴτε ὁ ἴδιος εἴτε ὁ πλησίον του ἔρχεται σὲ ἀντίθεση μὲ τὸν Θεὸ καὶ τὸ ἅγιο θέλημά Του»^3.

Ὅταν μᾶς ἀδικοῦν θά πρέπει νά χαιρόμαστε.

Ο ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ

 Τι έχει να πει η επανάσταση του 1821 στο σήμερα, στα νέα παιδιά, σε όλους τους Έλληνες που είμαστε απόγονοι εκείνων οι οποίοι ξεσηκώθηκαν με σύνθημα «Ελευθερία ή θάνατος;» και   έδωσαν την ψυχή τους για να μπορούμε εμείς σήμερα να συλλογιόμαστε ελεύθερα και επομένως καλά, ασχέτως αν η ελευθερία μας δεν είναι δεδομένη;

                Τι έχει να πει ένας ήρωας, όπως για παράδειγμα ο Μακρυγιάννης σε νέο παιδί του σήμερα; 

 

                Όταν ο κόσμος στον οποίο ζούμε έχει αναγορεύσει σε θεό του το χρήμα, όταν οι αγορές δεν επιτρέπουν στους λαούς να ανασάνουν, οδηγώντας τους αρχικά σε έναν τρόπο ζωής με βάση τον καταναλωτισμό και στη συνέχεια δείχνοντας σε όλους ότι δεν είναι πρόσωπα, αλλά αριθμοί, προς φορολόγηση και εκμετάλλευση; Όταν ο κόσμος ανταλλάσσει την ελευθερία με την επιβίωση και το ρεαλισμό, με αποτέλεσμα άλλοι να αποφασίζουν πριν από μας για μας;