Οσία Μαρία η Αιγυπτία: το τελειότερο παράδειγμα μετανοίας

Μητροπολίτης Λεμεσού Αθανάσιος

Η φιλήδονη Μαρία όταν ορφάνεψε και για 17 συναπτά έτη έγινε περιβόητη πόρνη στην Αλεξάνδρεια. Από τη δίψα της για ηδονή ούτε καν πληρωνόταν! Η επιθυμία της να αμαρτήσει με πλήθος συρρεόντων στα Ιεροσόλυμα. Η χρήση του σώματός της ως «εισιτηρίου» για τη μετάβασή της στα Ιεροσόλυμα.

Το θαύμα της αόρατης παρεμπόδισης της εισόδου της στον ναό. Η συντριβή της και μετά η κατάνυξη και η παράκληση στην Παναγία για συγχώρηση. Η μετάνοια και η προσκύνηση του Τιμίου Ξύλου. Η φυγή στην έρημο και η ασκήτευσή της επί 47 έτη εκεί. Η συνάντηση με τον Άγιο Ζωσιμά, η εξομολόγησή της, η μετά ένα έτος μετάληψη της θείας κοινωνίας και η αγία τελευτή της.

Η αμαρτία δεν είναι απλώς ένα γεγονός το οποίο κάνουμε και παραβαίνουμε μία εντολή. Η αμαρτία διαστρέφει όλο το είναι μας! Η αμαρτία σκληραίνει την καρδιά μας, την κάνει πέτρα, την κάνει νεκρά την καρδιά. Δεν την αφήνει την καρδιά του ανθρώπου να κινηθεί, γι' αυτό είναι φοβερό πράγμα η αμαρτία. Η αμαρτία είναι σαν ένα δηλητήριο, το οποίο με μια απλή σύρριγγα βάζει κανείς μέσα του και σε λίγο σιγά-σιγά νεκρώνεται ολόκληρη η ύπαρξή του. Αυτή είναι η αμαρτία!

Σκεφτείτε, λοιπόν, σε ποια κατάσταση ήταν αυτός ο άνθρωπος, αυτή η γυναίκα. Πάει να μπει στην Εκκλησία, την κεραυνώνει η Θεία Χάρις και σπάζει αυτό το κέλυφος όλο. Πλην όμως, δεν ήταν αρκετό αυτό, έπρεπε να γίνει και κάτι άλλο, έπρεπε να συνεργαστεί αυτή με τη Χάρη, έπρεπε να δώσει την προαίρεσή της. Δεν αρκέστηκε στο να πει απλώς ένα συγγνώμη για όλα τα λάθη της, ούτε απλώς να εξομολογηθεί τις αμαρτίες της. Έπρεπε να επανορθώσει όλα όσα έκανε. Έπρεπε να επανεύρει τον εαυτό της. Έπρεπε να ξαναβρεί την υγεία της. [...]

  

Ο άνθρωπος μόλις ξυπνήσει από την αμαρτία, όταν τον ξυπνήσει δηλαδή η Χάρις από την αμαρτία, τότε 'κείνο το οποίο βιώνει ο άνθρωπος είναι εκείνο το χάος, εκείνο το κενό, εκείνον τον Άδη όλο της τραγικής του θέσεως. Καταλαβαίνει, αισθάνεται σε ποιο σκοτάδι είναι μέσα. Τότε ο άνθρωπος μπορεί να πέσει εις την απελπισία την τελεία ή -αν έχει δύναμη- θα εισχωρήσει στον χώρο της μετανοίας. Αυτή έφυγε και πήγε εις την έρημο.

Εκεί στην έρημο πέρασε φοβερούς πειρασμούς, πάρα πολλούς πειρασμούς. Για πολλά χρόνια, 17 χρόνια νομίζω, ήταν η ζωή της ένα μαρτύριο δαιμονικών επιθέσεων. Τόσες δαιμονικές επιθέσεις είχε, ώστε όταν τη ρώτησε ο αββάς Ζωσιμάς να του πει, να του περιγράψει τι έγινε σ' αυτόν τον καιρό όλο, του είπε «αββά Ζωσιμά, φοβούμαι να σου τα περιγράψω μήπως ξαναέρθουν πίσω!» Τόσο φοβερά ήταν αυτά τα πράγματα. [...]

Για 17 χρόνια έζησε μόνο με δύο ψωμιά. Για 17 ολόκληρα χρόνια πέρασε μια φοβερή δοκιμασία, που η έρημος, η γεωγραφική έρημος ήταν μηδέν κοντά στην πνευματική έρημο την οποία διήνυσε, γιατί όπως ξέρουμε από τους βίους άλλων αγίων, αυτό το διάστημα που περνά ο άνθρωπος της δοκιμασίας, ο Θεός είναι απών, τουλάχιστον ενεργεία, -δεν είναι ποτέ ο Θεός απών- αλλά αφήνει τον άνθρωπο ο Θεός τρόπον τινά μόνο του να κτυπηθεί ο άνθρωπος, να τσακιστεί, να σπάσει αυτή η καρδιά, να διαλυθεί ο άνθρωπος, να τακεί η καρδία του εις τα εξόν συνετέθη, να φτάσει μέχρι το έσχατο όριο της αντοχής του, της υπάρξεώς του. Είναι τραγικό, αδελφοί μου, δεν υπάρχει πιο οριακή κατάσταση από το να ζεις στην κόλαση και να είσαι μόνος σου! Δεν υπάρχει πιο οριακή κατάσταση, μόνο οι δαίμονες αντέχουν, ούτε και τα θηρία ακόμα δεν αντέχουν μόνα τους!

Κι όμως, αυτός ο άνθρωπος και όλη αυτή η χορεία των μεγάλων ασκητών της Εκκλησίας μας εβίωσαν αυτήν την πορεία μέσα στον Άδη, μέσα στην έρημω, εν γη ερήμω και αβάτω και ανύδρω, εβίωσαν αυτήν την πορεία μόνοι τους, μόνοι και έρημοι, τελείως μόνοι, αρνούμενοι κάθε ανθρώπινη παρηγορία, για να μπορέσουν ακριβώς να φτάσουν μέχρι εκεί που είναι το όριο, το έσχατο της αντοχής του ανθρώπου.

Αφού πέρασε λοιπόν και συνετρίβη η καρδία και διαλύθηκαν τα πάντα μέσα της και εβίωσε όλη αυτήν την κόλαση των αμαρτιών της, τότε σιγά-σιγά άρχισε να την επισκέπτεται η Χάρις του Θεού σε σημείο πλέον ώστε να υπερβεί τη φύση και να ίπταται στον αέρα, να γνωρίζει τη Γραφή χωρίς να ξέρει γράμματα, να γνωρίζει τα πάντα, ό,τι ήθελε, μέσα από τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, αφού βέβαια καθαρίστηκε τελείως και νέκρωσε τον εαυτό της και καθάρισε από το έσχατο ίχνος της αυτοπεποίθησης και του εγωισμού και έτσι μπόρεσε να γίνει κατοικητήριο του Αγίου Πνεύματος.

Αυτή, λοιπόν, η πορεία είναι απερίγραπτος, είναι οδυνηρή πορεία, είναι πορεία μαρτυρική. Όμως, η Εκκλησία την προβάλλει μπροστά μας για να μας δείξει ότι όπως όταν είμαστε άρρωστοι και υποβαλλόμαστε σε εγχειρήσεις οδυνηρές, πολύωρες και μας κόβουν, μας ράβουν, μας θλίβουν, μας πονούν, μας περνούν σε απομόνωση, σε εντατική παρακολούθηση, σε κάθε είδος καμιά φορά ταλαιπωρίας μόνο και μόνο για να γίνουμε υγιείς. Ακριβώς δείχνει ότι όλα αυτά τα πράγματα έχουν ένα σκοπό και ο σκοπός είναι αυτή η υγεία του ανθρώπου, αυτή η επανάκτηση της αληθούς υπάρξεως και υποστάσεως του ανθρώπου.

Βλέπετε ότι οι άγιοι κατάλαβαν ότι σκοπός της ζωής τους είναι η σχέση τους με τον Θεό.Όταν κατάλαβαν αυτό το πράγμα, τότε όλα τ' άλλα τα περιφρόνησαν. «Ηγούμαι τα πάντα σκύβαλα είναι» λέει ο Απόστολος Παύλος. Μόνο και μόνο για να κερδίσει τον Χριστό, για το υπερέχον της γνώσεως του Ιησού Χριστού. Όπως ένας άνθρωπος που όταν είναι ερωτευμένος τρόπον τινά είναι σαν έξω φρενών, σαν παλαβός που το μόνο που σκέφτεται είναι το πρόσωπο το οποίο είναι ερωτευμένος μαζί του και δεν τον ενδιαφέρει τίποτα άλλο σ' αυτόν τον κόσμο, έτσι ήταν οι άγιοι!Μ' αυτήν τη δύναμη, μ' αυτόν τον τρόπο αγάπησαν τον Θεό και περιφρόνησαν τα πάντα ακόμη, έτι και την εαυτόν ψυχήν και υπερέβησαν τον εαυτό τους και έπεσαν με όλη την ορμητικότητα μέσα σ' αυτό το πέλαγος της αγωνιστικότητας, αυτό το πέλαγος το φοβερό των πνευματικών αγώνων, μόνο και μόνο για να ζήσουν και να κερδίσουν τον Χριστό. [...]

Υπάρχει μια προσπάθεια, υπάρχει μια κίνηση του ανθρώπου, έφυγε αυτή η κοπέλα, άκουσε τη φωνή της Παναγίας και πήγε στην έρημο. Έκανε αυτό το οποίο ήταν στο χέρι της, κατέβαλε το δικό της, έδωσε την ελευθερία της και άφησε τον Θεό να εργαστεί πάνω σ' αυτήν. Έτσι γίνεται και σε μας, αδελφοί μου. Μέσα στον χώρο της μετανοίας πρέπει πρώτα να καταλάβουμε ότι εμείς πρέπει να δώσουμε την ελευθερία μας. Εάν εμεί δεν κινηθούμε, δεν είναι εύκολο να κάνουμε οτιδήποτε άλλο, δεν μπορεί ο Θεός, δεν θέλει ο Θεός να εκβιάσει την ελευθερία μας.

Και θα μου πει κανείς τώρα: «Καλά, γιατί ο Θεός σ' αυτήν τη γυναίκα επενέβηκε μ' αυτόν τον τρόπο και δεν επεμβαίνει και σε μας και σε άλλους;» Διότι αυτή η γυναίκα είχε αδικηθεί στη ζωή της. Ήταν μικρό παιδί όταν έμεινε ορφανή και δικαιούτο τη θεία επέμβαση και φαίνεται και εκ της φύσεώς της, εκ του αποτελέσματός της ότι εις το βάθος της καρδιάς της εζητούσε τη σωτηρία της. 

Βλέπετε και να ξέρετε, και πρέπει να το ξέρομε όλοι ότι η καρδιά μας έχει ένα δικό της τρόπο που μιλά στον Θεό. Πολλές φορές στον Θεό μπορεί να λέμε λόγια με το στόμα μας ή με τον νου μας και να νομίζουμε ότι αυτά που λέμε, αυτά είναι, ή καμιά φορά δεν ξέρουμε και τι λέμε. Ο Θεός, όμως, ακούει την καρδιά που μιλά κι η καρδιά καμιά φορά εκφράζεται με τον δικό της τρόπο και πολλές φορές ούτ' εμείς δεν ακούμε τη φωνή της καρδιάς μας. [...] Η καρδιά μας λειτουργεί μ' ένα δικό της τρόπο, ανεξάρτητα από τη λογική μας και την προαίρεσή μας. [...] Ο καρδιογνώστης Θεός είναι ο μόνος που μπορεί  και ν' ακούσει την καρδία, αλλά και να μιλήσει στην καρδιά του ανθρώπου. [...]

Και σήμερα ευρίσκεται και ίσταται μπροστά μας στην Εκκλησία ως άστρον φαεινόν η Αγία Μαρία για να μας δείξει τι κάνει αυτός ο χώρος της μετανοίας. [...] Όλη αυτή η περίοδος και η ζωή της Εκκλησίας μας είναι μία μετάνοια, ατέλεστος μετάνοια, είναι μια μετάνοια χωρί τέλος. Είναι παρήγορη η σημερινή Κυριακή. Μας δείχνει ότι ό,τι και να κάνουμε εις τον έσχατο βαθμό δεν υπάρχει πιθανότητα να χαθούμε, εάν μετανοούμε! Άνθρωπος ο οποίος μετανοεί, άνθρωπος ο οποίος ζητά το έλεος του Θεού, άνθρωπος που θέλει τη σωτηρία του είναι αδύνατο να χαθεί αυτός ο άνθρωπος! Δεν θα χαθεί, ό,τι κι αν του συμβεί! Το πρόβλημα είναι να μη νεκρώσουμε τη θέλησή μας. [...]

Να θαυμάσομε την ευσπλαχνία του Θεού, να θαυμάσομε την αγάπη του Θεού, τη δικαιοσύνη του Θεού, ότι ο Θεός τελικά κανέναν άνθρωπο δεν αδικεί, ανθρώπους μέσα στο πέλαγος του σκότους της αμαρτίας, της απωλείας. [...] Έστω και ίχνος, ελάχιστο ίχνος, αδιόρατο ακόμα ίχνος να υπάρχει διαθέσεως ο Θεός θα έρθει να συναντήσει τον άνθρωπο. Δεν πρόκειται να αδικηθεί κανένας άνθρωπος.Κανένας άνθρωπος δεν πρόκεται να πει του Θεού: «ξέρεις εγώ αδικήθηκα λόγω των περιστάσεων, λόγω των γεγονότων. Ήθελα, αλλά οι περιστάσεις δεν με άφησαν! Αν ήταν διαφορετικά τα πράγματα, θα ήμουν πολύ διαφορετικός.» Όχι, κανένας δεν θα πει αυτόν τον λόγο, γιατί όταν θα γίνει η Κρίσις θα καταλάβουμε τότε, θα αισθανθούμε ότι ο Θεός έκανε τα πάντα για μας και άρα η απώλειά μας -μη γένοιτο!-, η κόλασή μας είναι πλέον δική μας ευθύνη...

  http://h-agaph-panta-elpizei.blogspot.gr