Για το κατανυκτικό Τριώδιο

π. Γεώργιος Θεοδωρόπουλος

Ανοίγει σήμερα με τον Εσπερινό του Τελώνου και Φαρισαίου η ευλογημένη περίοδος του Τριωδίου, που θα διαρκέσει μέχρι τον Εσπερινό του Μ. Σαββάτου. 

Παίρνει το όνομά της από το λειτουργικό βιβλίο (Τριώδιον), που κατά κύριο λόγο χρησιμοποιούμε σ'αυτή τη διαδρομή, και του οποίου οι Κανόνες αντί να έχουν εννέα ωδές, (όπως είναι η γνωστή και συνήθης μορφή τους), έχουν τρεις.

Το κατανυκτικό Τριώδιο περιλαμβάνει τις εξής περιόδους:

• τις τρεις πρώτες προπαρασκευαστικές εβδομάδες πριν από τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή (Κυριακή Τελώνου και Φαρισαίου μέχρι Κυριακή της Τυροφάγου).

• την Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι την Παρασκευή πριν από το Σάββατο του Λαζάρου.

• τις δύο χαρμόσυνες ημέρες του Σαββάτου του Λαζάρου και της Κυριακής των Βαΐων.

• την Αγία και Μεγάλη Εβδομάδα.

Η περίοδος του Τριωδίου δεν έχει καμία σχέση  με ευσεβισμούς, συναισθηματισμούς και ηθοκολογίες. Ο Χριστός έρχεται όχι για να μας μεταδώσει λόγους περί της ζωής, αλλά για να γίνει μέτοχος της δικής μας ζωής και εμείς της δικής Του. Αρχίζει από τη στιγμή της άρνησης της αυτοδικαίωσης και αυτοσωτηρίας μας.

Γι'αυτό η η περίοδος του Τριωδίου μας τοποθετεί στο αληθινό τόπο της υπάρξεώς μας που είναι η καρδιά. Είναι ο τόπος όπου ο αληθινός πνευματικός αγωνιστής δίνει τη μάχη κατά των παθών και κατά της αλλοτρίωσης από την αμαρτία, έτσι ώστε να υποδεχθεί τα Πάθη και την Ανάσταση του Χριστού.

Χαρακτηριστικά πνευματικά όπλα και γνωρίσματα του Τριωδίου και κυρίως της Μ. Τεσσαρακοστής είναι η αυστηρή νηστεία και η έμπονη προσευχή. Με την προσευχή και τη νηστεία λειτουργείται η ελεύθερη επιστροφή δια της υπακοής, από τον χώρο του εγωισμού στο χώρο της παρουσίας του Θεού. 

Θεμέλιο αυτής της πορείας είναι η μετάνοια και η ταπείνωση που εκφράζονται με τη συγχώρηση και την αγάπη προς τον συνάνθρωπο. Καμία άσκηση ή αρετή δεν μπορεί να μεταμορφώσει τον άνθρωπο αν δεν εδράζεται στην Τελωνική ταπείνωση και στη μετάνοια του Ασώτου. Τα πάντα μέσα στη ζωή της Εκκλησίας και του κόσμου ολοκληρώνονται δια της αγάπης και στη αγάπη που είναι ο Θεός. 

Στόχος όλων μας είναι η συσταύρωση με τον Νυμφίο της καρδιάς μας Χριστό και η συνανάστασή μας με τον Κύριο της Δόξης. Στο Θεό πηγαίνουμε με τη σταυρική ελευθερία και αγάπη μας. Ο Θεός δεν είναι το αντικείμενο της σκέψης και της διανόησής μας, αλλά ο ενεργούμενος πόθος της καρδιάς μας. Και η απροϋπόθετη και καθολική προς τον πλησίον αγάπη γίνεται ο σύνδεσμος για την παρουσία της Βασιλείας του Θεού, της δικής Του Ζωής και Αναστάσεως, στη ζωή και τον κόσμο μας.

Καλό κι ευλογημένο Τριώδιο!