Οι πειρασμοί της Σαρακοστής

π. Ανδρέα Αγαθοκλέους

Η Μ. Σαρακοστή λέγεται και είναι το «στάδιο των αρετών». Η λέξη στάδιο παραπέμπει σε αγώνα, προσπάθεια, ενεργοποίηση των δυνάμεων για επίτευξη του στόχου. Ο στόχος, στην προκειμένη περίπτωση, είναι η κατάκτηση των αρετών.

Κι όμως η αυτογνωσία μάς αποκαλύπτει τα ποικίλα πάθη που κρύβονται μέσα μας, αλλά συγχρόνως και την αδυναμία μας να τα αντιμετωπίσουμε. Για ποια κατάκτηση αρετών μιλάμε, όταν μας πλάκωσαν οι μεγάλες και μικρές αμαρτίες, που μας στερούν την ουσιαστική ζωή;

Όμως, όπως η φανέρωση του φωτός μειώνει σταδιακά το σκοτάδι κατά την ανατολή του ήλιου, έτσι και οι αρετές φυγαδεύουν τις αμαρτίες και τα πάθη. Ο αγώνας, δηλαδή, δεν έχει αρνητική βάση που προκαλεί, αναπόφευκτα, πίεση, αλλά στοχεύει στις αρετές που φέρνουν στην ύπαρξή μας ειρήνη και χαρά.

Ως αγώνας, βέβαια, έχει τα χαρακτηριστικά του κόπου, της ενδεχόμενης αποτυχίας και ήττας, όπως και της νίκης. Άλλωστε, «ουκ έστιν η πάλη ημών προς σάρκα και αίμα, αλλά προς τας αρχάς, τας εξουσίας, τον κοσμοκράτορα του σκότους του αιώνος τούτου». Δεν είναι, δηλαδή, ο αγώνας μας ενάντια σε ανθρώπους, αλλά ενάντια στις αρχές και τις εξουσίες, προς τον άρχοντα του κόσμου. Με άλλα λόγια, το να αγωνίζεται κανείς να ζήσει το Χριστό στη ζωή του, είναι ως ν’ αγωνίζεται κατά του διαβόλου και των οργάνων του.

Είναι βέβαιο πως όποιος παλεύει κατά του διαβόλου με προσευχή και νηστεία, όπως και προσπάθεια να ζήσει τις εντολές του Χριστού, θα γνωρίσει τις επιθέσεις του διαβόλου, φανερές ή ύπουλες. Οι επιθέσεις του ποικίλλουν, ανάλογα με τον καιρό, τις συνθήκες, το πρόσωπο. Γνωρίζει τις αδυναμίες και στο πού κατευθύνεται η καρδία του καθενός, για να τον προκαλέσει ανάλογα, να του θέσει τον ανάλογο πειρασμό και να μεθοδεύσει την πτώση.

Χρειάζεται ανδρείο φρόνημα και σύνεση για να αντιμετωπιστεί η απογοήτευση που ο πονηρός, ενδεχομένως, θα σπείρει μέσα μας βλέποντας να παραμένουμε οι ίδιοι, κάνοντας βήματα μπρος – πίσω. Κι ακόμα, να πέφτουμε στα πάθη που θέλουμε να νικήσουμε, κυρίως την περίοδο αυτή που η Εκκλησία μάς προσφέρει τα μέσα.

Οι πειρασμοί σε προσωπικό αλλά και συλλογικό – εθνικό επίπεδο, συνήθως αυξάνονται την περίοδο της Σαρακοστής, λαμβανομένου υπόψιν πως πολλοί από τις Ορθόδοξες χώρες, όπως και στη διασπορά, νηστεύουν και προσεύχονται.

Τι σημασία όμως μπορεί να έχουν οι πειρασμοί, αφού ο Θεός, τον οποίο πιστεύουμε, νίκησε τη δύναμη του διαβόλου, το θάνατο; Όπως και τι σημασία μπορεί να έχει ο καθένας μας, αφού ο Χριστός «εξήλθεν νικών και ίνα νικήσει» κι άρα μαζί του όλοι όσοι θέλουν να Του δώσουν το χέρι και να ζουν μαζί Του νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων;