40 ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ (Α΄ ΜΕΡΟΣ)

 

1. Προσευχή είναι η αναφορά των αιτημάτων μας στο Θεό.

2. Θεμέλιο της προσευχής είναι η επίγνωση του ανθρώπου ότι αποτελεί ύπαρξη που έχει εκπέσει από την αρχική της κατάσταση. Γι' αυτό προσεύχεται, για να αποκτήσει πάλι τη μακαριότητα που είχε πριν από την πτώση και την έχασε με την πτώση του.

3. Καταφύγιο της προσευχής είναι η μεγάλη ευσπλαχνία του Θεού προς το ανθρώπινο γένος. Ο Υιος του Θεού για τη σωτηρία μας πρόσφερε στον Πατέρα Του τον εαυτό Του ως θυσία εξιλεώσεως και συμφιλιώσεως. Πάνω σ' αυτή τη βάση να στηρίξεις την άσκηση της προσευχής, απορρίπτοντας την αμφιβολία και τη διγνωμία. Μην πεις, "Εγώ είμαι αμαρτωλός"¨, γιατί ακριβώς σ' εσένα αναφέρονται τα παρήγορα λόγια του Σωτήρα: "Δεν ήρθα να καλέσω δικαίους αλλά αμαρτωλούς".

4. Στην προετοιμασία για την προσευχή περιλαμβάνονται η αποφυγή του κορεσμού της κοιλιάς, η αποκοπή των μεριμνών με το ξίφος της πίστεως, η ειλικρινής και εγκάρδια συγχώρηση όλων των αδικιών, η ευγνωμοσύνη προς το Θεό για όλες τις θλίψεις της ζωής, η απομάκρυνση από τον περισπασμό και τις φαντασιώσεις, ο ευλαβικός θείος φόβος. Ο φόβος αυτός κυριεύει το πλάσμα, όταν η ανέκφραστη χλαρη του Πλάστη το αξιώνει να συνομιλήσει μαζί Του.

5. Τα πρώτα λόγια του Σωτήρα προς την πεσμένη ανθρωπότητα ήταν: "Μετανοείτε, γιατί έφτασε η βασιλεία των ουρανών". Γι' αυτό, ώσπου να μπεις σ' αυτή τη βασιλεία, χτύπα την πύλη της με τη μετάνοια και την προσευχή.

6. Η αληθινή προσευχή είναι η φωνή της αληθινής μετανοίας. Όταν η προσευχή δεν είναι ζωοποιημένη από τη μετάνοια, δεν εκπληρώνει τον προορισμό της. Γιατί τότε δεν τη δέχεται ευνοϊκά ο Θεός, ο οποίος, απεναντίας, δε θα περιφρονήσει ποτέ "πνεύμα που έχει συντριβεί (από τη συναίσθηση της αμαρτίας), καρδιά που έχει συντριβεί και ταπεινωθεί".

7. Ο Σωτήρας του κόσμου μακαρίζει όσους συναισθάνονται την πνευματική τους φτώχεια, όσους έχουν για τον εαυτό τους την πιο ταπεινή ιδέα. όσους πιστεύουν πως είναι πεσμένες υπάρξεις, που βρίσκονται εδώ στη γη, εξορισμένες από την αληθινή τους πατρίδα, τον ουρανό. "Μακάριοι όσοι πενθούν" και κλαίνε στις προσευχές τους από τη συναίσθηση της αμαρτωλότητάς τους, "γιατί αυτοί θα παρηγορηθούν" από το Άγιο Πνεύμα, που θα τους χαρίσει την ειρήνη του Χριστού και την αγάπη προε τον πλησίον. Τότε κανένας συνάνθρωπος, ούτε και οπιο μεγάλος εχθρός, δεν εξαιρείται από την αγκαλιά της αγάπης του εργάτη της προσευχής. Τότε αυτός συμφιλιώνεται και με τις πιο δυσάρεστες καταστάσεις  της επίγειας ζωής.

8. Ο Κύριος θέλοντας να μας διδάξει το πως πρέπει πάντοτε να προσευχόμαστε, παρομοίασε την προσευχόμενη ψυχή με μια χήρα κατατρεγμένη από έναν άδικο άνθρωπο, η οποία ακο.υραστα ερχόταν κάθε τόσο στον αρμόδιο δικαστή και με παράπονο του ζητούσε προστασία. Όταν, λοιπόν, προσεύχεσαι, να οικειώνεσαι την ψυχική κατάσταση εκείνης της χήρας. Η προσευχή σου πρέπει να είναι, ας το πούμε έτσι, ένα διαρκές παράπανο για την αμαρτία που σε πολεμάει. Ψάξε βαθιά μέσα σου, ξεσκέπασε τον εαυτό σου με την επιμελή προσευχή. Θα διαπιστώσεις ότι βρίσκεσαι σε χηρεία ως προς τη σχέση σου με τον Χριστό, εξαιτίας της αμαρτίας που ζει στην ψυχή σου. Η αμαρτία είναι ο μεγαλύτερος εχθρός σου, που σου προξενεί εσωτερική πάλη και βασανισμό, που σε αποξενώνει από το Θεό.

9. "Όλη τη μέρα", λέει ο Δαβίδ, δηλαδή όλη την επίγεια ζωή, "την πέρασα γυρνώντας με σκυθρωπό πρόσωπο", με την μακάρια θλίψη για τις αμαρτίες και τις ελλείψεις μου. "Γιατί τα νεφρά μου με πονούν αφόρητα, και δεν υπάρχει θεραπεία για τη σάρκα μου". Τα νεφρά συμβολίζουν την πορεία του ανθρώπου στο δρόμο της επίγειας ζωής. Η σάρκα συμβολίζει την πνευματική του κατάσταση. Σε κάθε του βήμα στο δρόμο της ζωής συναντά εμπόδια, και η πνευματική του κατάσταση δεν μπορεί να βελτιωθεί με κανένα ανθρώπινο μεσο. Για τη θεραπεία της ψυχής μας είναι απαραίτητη η χάρη του Θεού. Η χάρη, όμως, θεραπεύει μόνο εκείνους που παραδέχονται την ασθένεια τους. Και η ειλικρίνεια της παραδοχής αυτής αποδεικνύεται με την επιμελή και διαρκή βίωση της μετανοίας.

10. "Υπηρετήστε τον Κύριο με φόβο και χαρείτε γι' Αυτόν με τρόμο", λέει ο προφήτης Δαβίδ. Και με το στόμα ενός άλλου προφήτη λέει ο Θεός: "Σε ποιόν θα ρίξω το βλέμμα μου, παρά στον άνθρωπο τον ταπεινό και ήσυχο, που φοβάται τα λόγια μου;" Ο Κύριος έριξε το βλέμμα Του στην προσευχή των ταπεινών και δεν περιφρόνησε τη δέησή τους". "Αυτός είναι που δίνει ζωή", δηλαδή τη σωτηρία, "σ' όσους έχουν συντριβή στην καρδιά τους".


Από το βιβλίο του Αγίου Ιγνατίου Μπριαντσανινωφ, "ΑΣΚΗΤΙΚΕΣ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ Γ΄"
Αποδελτίωση "ΑΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ"